Wat geeft ons leven zin? | ANBO-PCOB

Wat geeft ons leven zin?

 •  Leestijd: 4 minuten

Tekst: Rianne van der Molen | Foto's: Mark Kohn

In de tweede helft van het leven wordt voor veel mensen zingeving steeds belangrijker. Zij vragen zich af wat het doel van het leven is en wat het leven de moeite waard maakt. We vroegen een hoogleraar, een pastoraal werker en een antropoloog wat volgens hen het leven zin geeft.
Rens Bod ANBO-PCOB

Rens Bod

Hoogleraar digitale geesteswetenschappen en schrijver van het boek Waarom ben ik hier?

‘Voor mijn boek heb ik onderzocht welke zingevingsvormen er wereldwijd zijn. Bij een groep jager-verzamelaars in Maleisië, de Semai, vond ik een mooie vorm. De Semai hechten grote waarde aan punan; een leven waarin ze nooit hun eigen wensen aan anderen op willen leggen. Dat voeren ze heel ver door. Zo is tennis bij deze mensen heel populair, maar ze houden geen puntentelling bij. Hun doel is niet om te winnen, maar juist om de bal zo terug te spelen dat de ander hem kan raken. Dit volk heeft ook nog nooit oorlog gevoerd, dus wij kunnen zeker van hen leren.’

‘Behalve voor altruïstische zingevingsvormen – zoals vrijwilligerswerk en mantelzorg – zijn er genoeg mensen die kiezen voor egocentrische zingeving, zoals het vinden van leuk werk of het bereiken van een verhoogd bewustzijn. In het ideale geval stel je een zingevingspakket samen waarin beide vormen vertegenwoordigd zijn, maar wel met aandacht voor het eenvoudige.’

Psychiater Dirk de Wachter zei eens: “Ga streven naar het gewonige”. Het gewonige, dat vind ik een mooi woord. Daarmee bedoelt De Wachter: een ander vasthouden of even in de ogen kijken, zodat die ander voelt dat jij er voor hem of haar bent. Dat wordt ook steeds belangrijker als we ouder worden.’

Janine Schimmelpenninck ANBO-PCOB
Janine Schimmelpenninck

Antropologe en schrijfster van het boek Natural Skills

‘Zingeving gaat over het ervaren van vrede, geluk en verbondenheid. Als je die dingen voelt, kun je volledig jezelf zijn. Het probleem is tegenwoordig dat mensen de zin van het leven meestal buiten zichzelf zoeken. Heb je pas een waardevol leven als je soep uitdeelt of arme mensen helpt? Ik denk het niet. Hoe belangrijk het ook is om te zorgen voor anderen, daarmee zal je de ware zin van het leven niet vinden.’

‘Echte zingeving ontstaat door je verbonden en goed te voelen. Ken je die momenten waarop je helemaal opgaat in iets? In een hobby, in je werk of in een goed gesprek? Dat fijne gevoel ontstaat doordat er op zo’n moment geen zelfbesef meer is. Omdat je vervloeit met wat je doet, verdwijn je zelf. Dat voelt van nature heel goed.’

‘De zin van het leven gaat om oké te zijn met jezelf. Hoe oud je ook bent. Meditatieve oefeningen kunnen helpen om je lichaam beter te voelen en af en toe even helemaal weg te zakken in je lijf. Ook als het pijn doet of als je stram bent. Wanneer dat lukt, gaat de energie weer stromen. Dat versterkt de liefde voor jezelf én voor de wereld.’

Stephen de grote vraag ANBO-PCOB

Stephen van der Leij

Studentpastor en schrijver van het boek Geef Gen Z gewoon haar zin

‘Bij jongeren is de zoektocht naar zingeving vaak opgedeeld in kleine porties. Zij vragen zich af wie ze zijn, hoe anderen hen zien en wat hun plek is in de wereld. Welke keuzes moeten ze maken?’

‘Vroeger snapte ik niet goed dat mensen zingeving uit hun werk konden halen. Voor mij is zingeving altijd gekoppeld aan mijn geloof in God. Maar nu ik als pastor op een mbo werk en veel praat met jongeren die seculier zijn opgevoed, zie ik ook andere waarden.’

‘Mijn studenten halen hun voldoening soms uit sporten of een toffe stageplek. Tegelijk staan ze bewust in het leven. Vaak hoor ik dat ze meer willen dan alleen maar hard werken en veel geld op de bank. Tijd doorbrengen met vrienden of familie is voor hen belangrijk, omdat ze voelen: dát geeft mijn leven zin. Daar kunnen andere generaties nog van leren.’

‘In mijn eigen zoektocht naar zingeving neem ik Jezus als voorbeeld. Aan hoe hij hier op aarde leefde en hoe hij met mensen omging. Niet eerst oordelen, maar met iemand aan tafel gaan, er voor de ander zijn en van daaruit een relatie opbouwen. Steeds zoeken naar manieren om op Jezus te lijken, geeft mijn leven betekenis.’